Prof. dr. Marcel Boogers (1964) is bijzonder hoogleraar Innovatie en Regionaal Bestuur aan de Universiteit Twente en senior-adviseur bij Necker van Naem. Als onderzoeker en adviseur heeft hij een brede expertise opgebouwd op het gebied van lokaal en regionaal bestuur, lokale politiek en interbestuurlijke verhoudingen. Daarbij richt hij zich vooral op het krachtenveld tussen inwoners, organisaties, politici en bestuurders. Hij was als onderzoeker en als adviseur betrokken bij een groot aantal onderzoeken naar lokaal bestuur, lokale democratie, regionale samenwerking en interbestuurlijke verhoudingen. 

Extern gefinancierd academisch onderzoek[1]

2017-2019

• Lokaal kiezers onderzoek: onderzoek naar de achtergronden van het stemgedrag bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018, uitgevoerd door een consortium van UT, UvA, EUR. Onderzoek wordt geleid door de UT.
• Praktijk van regionaal bestuur in Noord-Brabant. Onderzoek in opdracht van provincie Noord-Brabant naar de wijze waarop institutionele en culturele factoren van invloed zijn op de democratische kwaliteit en bestuurlijke effectiviteit van regionale samenwerkingsverbanden. Valorisatie: onderzoek heeft bijgedragen aan doorontwikkeling van het provinciale programma ‘Veerkrachtig bestuur’.
• De rol van de gemeente binnen het stelsel van private kwaliteitsborging: een bestuursrechtelijk en bestuurskundig perspectief. Onderzoek naar de gevolgen van private kwaliteitsborging bij bouwen voor gemeenten. In opdracht van BZK, in coproductie met de RuG en BMC. Valorisatie: naar onderzoek is verwezen in het wetsvoorstel private kwaliteitsborging en in het Kamerdebat hierover.

2015-2016

• Effecten van regionaal bestuur voor gemeenten: bestuursstructuur, samenwerkingsrelaties, democratische kwaliteit en bestuurlijke effectiviteit. Onderzoek naar de effecten van regionaal bestuur voor democratische kwaliteit en bestuurlijke effectiviteit en de institutionele en culturele factoren die dat beïnvloeden. Onderzoek in opdracht van het ministerie van BZK. Valorisatie: in het kabinetsstandpunt over het Rob-advies over regionale democratie is meerdere malen naar het onderzoeksrapport verwezen. Verder zijn de resultaten van het onderzoek gebruikt bij het advies ‘Maak Verschil’ van de interbestuurlijke Studiegroep Openbaar Bestuur. Tot slot wordt in het professionele en academische debat over regionaal bestuur vaak teruggegrepen op dit onderzoek.
• Onderzoek naar de taak, plaats en bevoegdheden van burgemeesters in Duitsland, Engeland, België en Denemarken. Onderzoek naar de aanstellingswijze en de positie van de burgemeesters in enkele omringende landen, waarbij zowel de formeelwettelijke positionering als het feitelijk functioneren aan de orde komt. Onderzoek in opdracht van het ministerie van BZK. Coproductie met RuG. Valorisatie: onderzoek is benut bij kabinetsvoorstel tot deconstitutionalisering van de aanstellingswijze van de burgemeester. Verder is naar het onderzoek verwezen in politieke en academische debatten over dit onderwerp.

2014-2015

• Effecten van regionaal bestuur: quick scan van de effectiviteit en democratische kwaliteit van regionaal bestuur. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie van BZK. Valorisatie: onderzoek heeft BZK ondersteund bij het vinden van een perspectief op regionale ontwikkelingen en het bepalen van een onderzoeksagenda naar dit onderwerp. Onderzoek heeft geleid tot vervolgopdracht.
• Rekrutering van kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2006, 2010 en 2014: kandidaatstellingsproblemen vergeleken en verklaard. Onderzoek in opdracht van het ministerie van BZK, coproductie met RuG. Valorisatie: behalve dat onderzoek veel media-aandacht heeft gekregen, heeft de opdrachtgever het onderzoek benut bij het formuleren van een actieplan Lokale Democratie. In het Kamerdebat hierover is eveneens naar het onderzoek verwezen.
• Gemeentelijke herindelingen: lessen en leerervaringen. Onderzoek in opdracht van BZK naar ervaringen met recente herindelingstrajecten. Co-productie met BMC Advies. Valorisatie: onderzoek heeft geleid tot het opstellen van een handreiking gemeentelijke herindelingen voor gemeenten. In deze handreiking is voortgebouwd op de resultaten van dit onderzoek.

2011-2012

• Lokale legitimiteit: hoe beoordelen inwoners hun gemeentebestuur en waar hangt dat oordeel van af? Onderzoek in opdracht van BZK naar de wijze waarop de bestuurlijke en politieke context van een gemeente van invloed is op het oordeel van inwoners over hun gemeentebestuur. Valorisatie: het onderzoek heeft bijgedragen aan een grotere aandacht bij BZK en in het lokaal bestuur voor het belang van vooral politieke factoren bij het ontstaan van ontevredenheid over het lokaal bestuur bij inwoners.
• Meer doen met doe-democratie: nieuwe coproducties voor een veerkrachtig lokaal bestuur. Essay in opdracht van het Ministerie van BZK gebaseerd op onderzoeken naar ervaringen met bewonersinitiatieven. Valorisatie: In het kabinetsstandpunt over doe-democratie is voortgebouwd op dit rapport.

Supervisie PhD’s

• Promotor mw. F. Eckardt, proefschrift ‘Knowledge Matters – Competing and contesting knowledge claims in the 21st century cities’. Te verdedigen in 2020 aan de Universiteit Twente
• Promotor mw. W. van Buuren, proefschrift ‘Zelforganiserend vermogen in het sociale domein’. Te verdedigen in 2019 aan de Universiteit Twente.
• Promotor mw. E. Wisse, proefschrift ‘Public credibility – a study of the preferred personal qualities of cabinet ministers in the Netherlands. Verdedigd in 2014 aan Tilburg University.

Promotiecommissies

2017

• M. van Dam, ‘Crisis, what crisis? Discourses on economic crisis in two Dutch cities’, Universiteit Gent

2016

• A. Heyerick, ‘Independent relics or heralds of party decline?: the role of non-national lists in local politics’, Universiteit Gent
• L.J. Zwaan. Politiek of management?: perspectieven op intergemeentelijke samenwerking aan de hand van drie intergemeentelijke sociale diensten, Erasmus Universiteit Rotterdam.
• L. Svensson, ‘A resource-based view on non-urban regional flourishing in Europe’, Universiteit Twente

2015

• J. Lunsink, ‘De Kloof: transparant welstandstoezicht, buurtbudgetten en referenda op de door burgers waargenomen afstand tot het bestuur’, Universiteit Twente.

2014

• C. Brons, ‘Political discontent in the Netherlands in the first decade of the 21th century’, Tilburg University

2013

• M. Sanders, ‘Publiek-Private Samenwerking in de Nederlandse energiesector. Vorm en legitimiteit.’ Universiteit Twente.
• N. Karsten, ‘Decide and Defend: regaining authority for controversial decisions through rendering account’, Tilburg University.

2012

• T. v.d. Wijdeven, ‘Doe democratie: Over actief burgerschap in stadswijken’, Tilburg University

Onderzoeks- en adviesopdrachten met academische inbreng[2]

2017

• Politieke evenwichtskunst: Onderzoek naar de bestuurscultuur in de gemeente Castricum. Onderzoek naar de achtergronden voor het ontstaan van de recente bestuurscrisis in Castricum, in opdracht van de gemeenteraad van gemeente Castricum
• Verkenning van samenwerkingsvormen voor de Leidse regio. Onderzoek en advies in opdracht van de gemeenten in de Leidse regionaar de bouwstenen en belemmeringen voor de intensivering van regionale samenwerking en naar de sterkten en zwakten van de wijzen waarop intensiever kan worden samengewerkt.
• Brabants Bont: de kleurrijke kunst van het overbruggen. Onderzoek in opdracht van BrabantKennis naar de wijze waarop maatschappelijke tegenstellingen in alledaagse praktijken worden overbrugd en de lessen die hieruit kunnen worden getrokken.
• Evaluatie Kempencommissie. Evaluatie en advies over de wijze waarop gemeenteraden kunnen worden betrokken bij regionale besluitvormingsprocessen.
• Bestuurs- en uitvoeringskracht in Zeeland: opgaven en bouwstenen. Advies in opdracht van GS Zeeland over de wijze waarop Zeeuwse overheden gezamenlijk invulling kunnen geven aan maatschappelijke en economische opgaven.
• Analyse bevindingen Onderzoeksraad voor Veiligheid ten behoeve van het veiligheidsbeleid van het ministerie van IenM. Onderzoek in opdracht van het ministerie van IenM naar de belangrijkste lijnen in recente onderzoeken van de OVV en de betekenis hiervan voor het veiligheidsbeleid van IenM.

2016

• Evaluatie Gemeenschappelijke Regeling Uitvoeringsorganisatie Jeugdzorg Regio IJsselland. Evaluatieonderzoek in opdracht van regio IJsselland naar de kwaliteit en effectiviteit van samenwerking in jeugdzorg.
• Evaluatie samenwerking Samen14/OZJT regio Twente. Evaluatieonderzoek in opdracht van regio Twente naar de kwaliteit en effectiviteit van samenwerking in jeugdzorg en WMO.
• Belangenverstrengeling, belangenbehartiging en belangenafweging: onderzoek naar aanleiding van discussies over belangenverstrengeling in de gemeenteraad van Utrecht. Onderzoek in opdracht van het raadspresidium van Utrecht naar (vermeende) integriteitsschendingen in de gemeenteraad en de omgang daarmee.

2015

• Evaluatie Toekomst- en Onderzoeksagenda Tweede Kamer der Staten-Generaal. Onderzoek in opdracht van de Tweede Kamer naar het gebruik en de effectiviteit van een parlementair onderzoeksinstrument.
• Sterk Bestuur in Gelderland Verbinden, vernieuwen, versterken! Onderzoek en advies in opdracht van GS Gelderland en VNG Gelderland over de lokale en regionale opgaven van Gelderse gemeenten en de wijze waarop ze daar invulling aan geven.

2014

• Terugkijken om vooruit te kijken. Reflectie op de werkwijze van het programma Stad & Regio Provincie Gelderland. Evaluatie in opdracht van provincie Gelderland van het investeringsprogramma Stad en Regio.
• Gemeenteraadsverkiezingen 2014: wie stemt, wat en waarom? Onderzoek naar achtergronden van het stemgedrag bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014, in opdracht van het ministerie van BZK.