Opbrengstgericht werken in het primair onderwijs: competenties, uitvoering en resultaten

Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ziet opbrengstgericht werken (OGW) als een belangrijk middel om taal- en rekenprestaties te verhogen in het primair onderwijs (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2007; 2011). Met OGW wordt over het algemeen een cyclische werkwijze met als doelstelling het realiseren van hogere opbrengsten bedoeld (Doolaard, 2013). Een OGW-cyclus bestaat doorgaans uit de vier volgende componenten; 1) het analyseren en evalueren van resultaten, 2) het SMART en uitdagende doelen stellen, 3) het bepalen van een strategie om gestelde doelen te bereiken, en 4) het uitvoeren van deze strategie (Keuning & van Geel, 2012). Uit het Onderwijsverslag blijkt dat basisscholen wel geïnvesteerd hebben in het beter analyseren van gegevens uit het leerlingvolgsysteem, maar vaak blijft het daarbij en worden geen concrete conclusies getrokken die leerkrachten vertalen naar een instructiestrategie (Inspectie van het Onderwijs, 2014). In het huidige onderzoek is de assumptie, dat een goede beheersing en uitvoering van de vier OGW-componenten resulteert in hogere leerresultaten in het primair onderwijs, nader onderzocht. Voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen is de OGW-attitude van leerkrachten in het primair onderwijs in beeld gebracht evenals de kennis die leerkrachten bezitten over de analysemogelijkheden binnen een leerlingvolgsysteem (LVS). De kwaliteit van 128 groepsplannen is geanalyseerd, en de mate van de afstemming van instructie en verwerking is gemeten met behulp van 212 lesopnames. Er participeerden 26 basisscholen met 77 leerkrachten in het onderzoek, alle deelnemende scholen hadden de Focus-interventie gevolgd, welke gericht is op OGW. Voor een goede spreiding in leeftijdsgroepen namen leerkrachten uit groep twee, vier en zeven deel aan het onderzoek.