Sturing en beleidsinstrumentanalyse: Beleidsdoorlichting Hoger Onderwijs 2015-2018

De uitkomsten van het onderzoek geven aan dat het beleidsinstrumentarium van het ministerie van OCW kan worden verbeterd door in verschillende stadia van de beleidscyclus meer technologie-gedreven methoden van informatieverzameling, -analyse en -verwerking te gebruiken en door het instrumentarium beter in balans te brengen met een hernieuwde besturingsfilosofie. Er moeten andere accenten worden gelegd in de beleidsinstrumentenmix: minder sturen door middel van regelgeving en meer sturen op basis van overleg en transparantie-instrumenten. Opwaardering van een permanente dialoog wordt als zeer wenselijk gezien.
Dit blijkt uit de beleidsinstrumentenanalyse die door Renze Kolster, Don Westerheijden en Harry de Boer van CHEPS in opdracht van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) is uitgevoerd. Het onderzoek, gebruikt als input voor de nieuwe strategische agenda hoger onderwijs (verschenen op 2 december 2019), richtte zich op twee vragen: 1) wordt bij het ontwerpen en inzet van beleidsinstrumenten voldoende gebruik gemaakt van beleidsrelevante informatie en 2) sluit het beleidsinstrumentarium voldoende aan bij de gehanteerde besturingsfilosofie? Het onderzoek laat zien dat het ministerie veelvuldig gebruik maakt van beleidsrelevante informatie, maar dat tegelijkertijd de mogelijkheden van nieuwe technologie-gedreven methoden voor informatieverzameling, -analyse en -verwerking nog onvoldoende worden benut. Bovendien is er geen goede balans tussen het ingezette beleidsinstrumentarium en de besturingsfilosofie. Over dat laatste merken de onderzoekers op dat de huidige besturingsfilosofie weinigen in het hoger onderwijs helder voor ogen staat en dat er behoefte is om de besturingsfilosofie opnieuw te doordenken en herkenbaar te maken.